‘Aiztoa eta arkatza’ & ‘Idazten ari dela idazten duen idazlea’ | Iraitz Ugalde

http://www.ivoox.com/aiztoa-eta-arkatza-iraitz-ugalde_md_2592931_1.mp3″ Ir a descargar

Idaztearen kirolak arimaren gihar nekeak ematen ditu. Idaztearen ofizioak ez du dirurik ematen. Idaztearen aisia aislatzailea da. Eta, hala ere, zenbatek eta zenbatek gozatzen duen pentsamentuak hitz bilakatze horrekin. Makina bat irakurlek ere sentituko zuen idaztera pasatzeko tentazioa, edota irakurgaiari adina idazleari erreparatzeko bulkada.

‘Aiztoa eta arkatza’ liburua sona handiko idazleek idazteari buruz eginiko zenbait hausnarketaren bilduma da. Irati Jimenezek egin ditu testuen hautaketa eta gibelsolasa. Harkaitz Canoren hitzaurreak ematen dio hasiera liburuari eta Antton Olariagaren marrazkiek aberasten dute edukia. Bi atal nagusitan banatzen da: Lehen atalean XIX eta XX. mendeko zenbait idazleren biografiak datoz (A. Monterroso, V.Wolff, R Carver, C. Bukowski…). Bizi oso baten sintesiak obraren atzean dagoen pertsonaren argazkia egiten digu. Biografiatxoaren segidan idazleak literatura sortzeari buruz hausnartu eta aholkatutakoak biltzen dira. Ironiaz eta intimitatetik esandakoak euren izakeraren eta idazkeraren isla dira.

Bigarren atala, berriz, lau kontzepturen bueltan eraikitzen da: inspirazioa, blokeoa, estiloa eta kritika. Sorkuntza munduko zenbait pertsonalitatek (P.Picasso, A. Ginserg, A. Nïn, Sokrates…) ideia hauen inguruan eginiko aipuen bilduma da, luxuzko brain storm kolektiboa osatzen duena. Idazlearen ajeekin enpatizatzen lagun dezake liburuak, idazketa prozesua barrutik ezagutzen eta idazlearen irudian topikoetatik idiosinkrasira dagoen tartea zenbatekoa den ikusten.

Gogoan izango duzuen bezala, literaturaren inguruko munduaz mintzo diren ipuinen sorta plazaratu zuen iaz Iban Zalduak ‘Idazten ari dela idazten duen idazle’ izenburupean. Euskal literaturaren munduan dabilen edozein idazle, itzultzaile nahiz irakurzalek erraz  topatuko du bere burua bertan. Kritikariekiko sinbiosi behartua, argitaratzera iritsi bitarteko lehia migotsa, liburu denda perfektuan bizi den mutikoa, inspirazioaren bilaketa desesperatua…

Gutxi asko literaturaren gaixotasunak jota daude liburuko pertsonaiak. Ipuin bakoitzean amaiera hurbiltzearekin batera indartzen da trama (idazlea bera Philip K. Dick bilakatzen den momentua esaterako). Feedback handiko istorioak dira, batzuk kasik zirkularrak (Tentazioari eusten, Deskribapena). Pertsonaien ekintzek deskribapenek dioten guztia fin-fin berresten dute.

Istorioaren barruan kontatzen den istorioaren barruko istorioa. Idazlearen fikzioa idazlea bera denean, irakurlea ere norbait da ipuinean. Fikzioan guztiz murgildu eta pertsonaien fluktuazio mental bakoitzean parte hartzera iristen zara (Kafkaren itzultzailea). Hortik aurrera irakurle bakoitzaren sinesberatasunaren esku geratzen da batzuetan errealak diruditen (Potroak), besteetan fantasiosoagoak eta surrealistagoak diren (Bidegurutzea) kontakizunek emango dioten astindua.

Metaliteratura apur bat, beraz gaukoan, ‘Aiztoa eta arkatza’ bilduma-lan dokumentatua
bata, ‘Idazten ari dela idazten duen idazlea’ ipuin-liburua bestea.