Hasier Etxeberria OBABA FEST-i buruz: “Ni gauza horretaz futitzen naiz”

32. ‘Tractatus’, Jule Goikoetxea

http://www.ivoox.com/32-tractatus-jule-goikoetxea_md_3260683_1.mp3″ Ir a descargar

Denboraldiko azken irratsaioa duzue hau. Jule Goikoetxearekin aritu gara hizketan ‘Tractatus’ poema liburuari buruz, Jon Iraolak Svetlana Alexievitxen ‘La fin de l’homme rouge’ liburuaren komentarioa osatu digu, Lander Arretxeak Peter Ostolaza elkarrizketatu du Obaba Festi buruz eta saioaren hondarrean, ohi legez, ITU bandakoek kendu digute mikrofonoa, Ameriketara artzain joandako burkide zahar bat berreskuratuta, gainera.

On egin!

‘La fin de l’homme rouge’, Svetlana Alexievitx | Jon Iraola

http://www.ivoox.com/la-fin-l-homme-rouge-svetlana-alexievitx_md_3260690_1.mp3″ Ir a descargar

Gabon, entzule! Minoritarioen artean minoritarioena izateko desafioari helduz, gaurko saiora lehengo urtean Frantzian argitaratu zen nobedade bat dakarkizut: “Gizon gorriaren akabera” edo “La fin de l’homme rouge”, Svetlana Alexievitx idazle eta kazetariaren azken obra. Bai, badakit zer pentsatzen duzun… Baina apenas entzulerik ez izateak abantailaren bat izan beharko zuen, ezta?

Svetlana Alexievitx: nor da emakume hau? Hegoaldekoek, agian, “Txernobylgo ahotsak” (1997) obragatik ezagutuko duzue. Iparraldekoek, ohi bezala, zorte hobea duzue: frantsesez, Txernobyl-ekoaz gain, II. Mundu Gerrako emakume soldadu sobietikoei eginiko elkarrizketa-liburu bat (“Gerrak ez du emakume aurpegirik”, 1985), Afganistango gerran parte hartu zuten sobietarren testigantzak jasotzen dituen liburu bat (“Zink-ezko hilkutxak”, 1990) edota komunismoaren erorialdiaren osteko hiritar errusiarren suizidioei buruzko beste bat (“Heriotz istorioek sorginduta”, 1995) daude argitaratuta.

Azken liburu honetan, “Gizon gorriaren akabera”n, bere ibilbideari leial, Svetlana Alexievitx-ek milaka sobietar ohien testigantzak plazaratu ditu, eta marxismo-leninismoaren laborategiak hamarkada luzez moldatu zuen Homo sovieticus delakoak nola maitatzen zuen, nola sufritzen zuen, nola bizi zen, zer desio zuen, edota bere amets eta beldurrak zein ziren adierazten digu, eta baita gaur eguneko egoerara nola moldatu den ere.

Trantsizio hori da liburu honen muina. Trantsizio horrek, Alderdi Komunistaren eta Sobietar Batasunaren desagerpenak, Eltsine eta Gaïdar-en shock terapiak, plutokraten harrapaketa lotsagabeak, izugarrizko drama humanoa eragin du. Biziera, kultura eta zibilizazio oso bat egun batetik bestera eraitsi da, eta iritzi dut bide horretan galdu den guztia dokumentatzeko saiakera dela Alexievitx-en liburu hau. Ezabatu, ahaztu edo isildu nahi den guztia dokumentatzeko.

“Erabat aldatu da bizitza”, dio testigantzetako batek, “mundua jada ez da Zurien eta Gorrien artean banatzen, ezta Solzhenitsin irakurri dutenen eta ez dutenen artean ere; mundua, eros dezaketenen eta ezin dezaketenen artean banatzen da”. “Atzo krimena zena, gaur business-a da”, dio beste batek.

Ez dago ondorio kategorikorik, ez sinplekeriarik, ez nostalgiarik, ez errazkeriarik; “Gizon gorriaren akabera” liburu konplexu eta aberatsa da. Era guztietakoak dira argitara emandako iritziak, baina guztiak irakurri ostean iruditzen zait gehiengoa traizionatua, etsitua edota makurrarazia sentitzen dela. Erdiragarriena “berreziketa-esparruak” eta estalinismoaren urte luzeetako torturarik lazgarrienak pasa, eta oraindik komunista izaten jarraitzen dutenen testigantzak iruditu zaizkit. Purgak, gerrateak, beldurra… bereak eta bi ikusitakoak dira, eta askok eta askok sufritu dutena imajinaezina da.

Baina, aldi berean, amets eta ideal baten partaide ziren, naziak garaitu eta gizona espaziora lehen aldiz bidali zuen inperio baten partaide, Txernobylgo erregai nuklearra esku hutsik jaso zuen nazio baten parte. “Eta orain… Orain hori guztia akats izugarri bat dela esaten digute”. Etorkizun hobe baten esperantza sobietar guztien bihotzean zegoen tatuatua; gaur eguneko errusiarrek, ordea, ez dute iritzi berbera: “ez dut ulertzen zergatik zeuden hainbeste idealista garai hartan. Erabat desagertu dira gaur egun”. Arima errusiarraren mila izkinak biluzten ditu saiakera honetan Svetlana Alexievitx-ek: izan ere, ez pentsa dena estatu-kolpe, tragedia, suizidio, gerra eta eromen denik; ugariak dira maitasun eta zoriontasun istorioak ere.

Bitxikeria moduan, harrigarria iruditu zaidana garai hartan sukaldeko eztabaida ezkutuek, irakurtzeak eta hitzek zuten pisua eta garrantzia da. Gaur egun, horiek guztiak erabiltezin bihurtu dira: alde batetik, ez Puxkinek, ez Maiakovskik, ez Tolstoik ez digutelako esplikatzen nola aberastu; eta, bestetik, hitzek bere balioa erabat galdu dutelako. Testigantza batek zioen bezala: “mundu guztiak hitz egiteko gogoa du orain, baina inork ez du entzuten…”

Liburu hau amaiezina da, goitik behera azpimarraz betea dut. Errelato bakar eta monolitiko baten ordez, milaka errelato txikik -bakoitza bere egi eta bere sufrimenduekin-, errealitatea fidelago islatzen duenaren adibide eredugarria da. Eta nola ez: Alexievitx-ek baliatu dituen erreferentzia historikoak, soziologikoak, literarioak, politikoak… ezinbestekoak dira gaur egungo geopolitika eta gatazkak ulertzeko, eta baita sobietar ohiek nola pentsatzen eta sentitzen duten igartzeko ere, nahiz eta, protagonistetako batek dioen bezala, “sobietar batek soilik uler dezakeen beste sobietar bat”.

Peter Ostolazarekin hizketan | Lander Arretxea

http://www.ivoox.com/peter-ostolazarekin-hizketan-lander-arretxea_md_3260699_1.mp3″ Ir a descargar

Denboraldiko azken saioa dela eta, Peter Ostolazari elkarrizketa egin dio Lander Arretxeak, irratsaioari eta Obaba Fest-i buruz, oro har. On egin!

ITU bandaren hogeigarrena

http://www.ivoox.com/itu-bandaren-hogeigarrena_md_3260711_1.mp3″ Ir a descargar
Saioaren hondarrean, ITU bandakoei utzi diegu ohi legez tartea. Gaurkoan, gainera, Ameriketan artzain ibili den burkide zahar bat berreskuratu dute. Ea zer iruditzen zaizuen bere hogeigarrena.

“OBABA FEST antzeko interesak dituztenen topaleku izatea nahi dugu” | Danele Sarriugarte eta Kepa Matxain

Elkarrizketa egin digute Info7 irratiko Kale Gorrian saioan OBABA FEST-i buruz.

On dagizuela!

Bernardo Atxaga: “OBABA FEST-era ez doazenek buruan lau lenteja dituztela ematen du”

Aho bizarrik gabe mintzo da Bernardo Atxaga OBABA FEST-i buruz. Hemen bideoa:

Hemen da OBABA FEST!

Obabako Testiguok aurkezten dugu… OBABA FEST!

8 arrazoi bururatzen zaizkigu gutxienez uztailaren 3an (osteguna) Donostiako Kafe Antzokira gerturatzeko:

1. Ez da poesia errezitaldirik izango.
2. Ez da bertso musikaturik izango.
3. Ez da bestelako ikuskizun hibridorik izango.
4. Aldiz, etorkizunetako nobeletan fikzionatuko diren pasarteak trumilka izango dira.
5. Danele Sarriugartek ‘Erraiak’ eleberria sinatuko dio liburua eramaten duen edonori.
6. Bernardo Atxaga euscoolen zerrendan sartuko da berriro.
7. Jon Juaristi bertan izango da.
8. ___________________________(idatzi hemen bururatzen zaizun beste edozein arrazoi).

Eta noski, musika taldeak apartak dira. Ikusi bestela:

Giorgio Bassmatti bakarlari donostiarraren proiektu berria, euskarazko abestiekin osatua.

Ez du aurkezpenik behar. Inoiz baino biluziago dabil azken diskoan, teklatua, gitarra eta txeloa lagun dituela.

Zarauzko post punk talde gaztea. Atmosfera ilunak, erritmo geldoak, sintetizadorez lagundutako melodiak.

Eva Gutierrezek eta Lorea Argaratek osatutako bikotea. Electro, Drum n’ Bass, Dubstep eta Moombahton doinuen zale dira.

 

Sarrerak erosteko: http://bibe.me/event/96

31. Lekuak eta ezlekuak

http://www.ivoox.com/31-lekuak-eta-ezlekuak_md_3215955_1.mp3″ Ir a descargar

Lekuez eta ezlekuez aritu gara gaurko saioan. Nolako lotura dute literaturarekin? Zer diote idazleek horiei buruz? Bestetik, Elearazi atariko Garazi Arrulak Jamaica Kincaiden ‘Neska’ ipuina irakurriko digu, Iraitz Ugaldek liburu komentarioa egin digu ‘Zebra efektua’ komikiari buruz, eta ITU bandakoek Harkaitz Canoren “Neguko zirkoa” ipuin bildumako ale bat ekarriko digute.

On egin!

‘Zebra efektua’, Iñaki Gonzalez Holgado & Harkaitz Cano | Iraitz Ugalde

http://www.ivoox.com/zebra-efektua-iraitz-ugalde_md_3215886_1.mp3″ Ir a descargar

Iñaki Gonzalez Holgadoren irudiek eta Harkaitz Canoren hitzek betetzen dituzte ‘Zebra efektua’ liburuko orriak. 2013ko urrian argia ikusi zuen komikia da, AEBetako historian bidaia egitera garamatzana.

2007a da. Ilargi beteko gaua New Orleanseko errepideetan. Ez da lehen aldia Bob eta Jimmyk diru truke norbait garbituko dutena, beste behin ere zergatia ezagutu gabe. Profesionalak dira eta dena dute kontrolpean. Ustekabeko aldaketa batek guztia hankaz gora jarriko du ordea, eta larri, ihes egin beharko dute bakoitzak bere aldetik.

Bob-ek lagunak baino zorte handiagoa izango du, baina ez da larrialditik atera duen gertakizunari azalpen logikorik aurkitzeko gai izango. Badirudi, azalaren kolorea aldatu zaiola, supituki zuria dela. Jada ez du gauaren erdian poliziak bila dabiltzan bi gizon beltzetariko baten antzik. Ez da susmagarria. Azal zuri berriak salbatu du. Eta orrietan aurrera, mendeetan atzera, hasiko da irakurlea Bob-en arbasoek, bere aitak, aitonak eta aurrekoek izan dituzten antzerako esperientziak ezagutzen. Azalaren koloreak baldintzatutako bizitza izan duten gizonak, eta maldizio zahar bat dela medio, beronen aldaketa jasan dutenak. Belaunaldien sokari tiraka AEBko esklabutzaren historiaren marrazkia osatzera iritsiko gara.

“ Badakizu bi tragedia mota daudela, ezta? Bata, desio duzuna ez betetzea da. Bestea, desio duzuna betetzea… Eta, sinetsi ala ez, bigarrena da bietan txarrena, ez izan dudarik… Kontuz zure desioekin, Ellison anaia…“ Horixe esan zion 1899an jabe zuriek egin zizkioten zauriak sendatzen ari zitzaion atsoak Boben arbasoren bati, honek zuria izatea nahiago lukeela esan zionean.

Bob ez da ohartuko bere azken lanak zein lotura duen berrehun urte lehenago Gineako Golkotik atera zen itsasontzian esklabu zeramaten bere arbasoarekin. Istorioaren girabuelta askoren ondoren ohartuko gara zein den gaur gaueko biktima akabatzeko arrazoia eta deskuido batek zelan eraman duen bilarreko mahaian bola zuria beltzaren ordez zulora.

“Bizitza marra mehar bat da. Eta marraren alde batera zein bestera, amildegi bana.“ Gauzek ez dute zertan zuriak ala beltzak izan. Baina batzuetan hala izaten da, antzina nahiz egun.