‘The Pearl’ [John Steinbeck] | Nagore Ares

http://www.ivoox.com/the-pearl-john-steinbeck-nagore-ares_md_2224547_1.mp3″ Ir a descargar

Urrearen distirak milaka gizaki hil ditu. Hala egiten du oraindik munduko txoko anitzetan, hala egiten dute diamanteek eta baita petrolioak ere. Gizakien arteko borroka eta gerra anitzen iturburu, gizadiaren alderik ederrena eta okerrena loratzeko gai izan da horien distira. Loraldi horren eragile da John Steinbeck idazle estatubatuarraren istorioko perla ere.

Steinbeck-ek, bizitzaren dualtasuna mintzagai izan zuen The Pearl liburuan, munduko gauzarik ederrena, itsusiena bihur daitekeela azaleratu zuen  Kino arrantzalerearen, Juana emaztearen eta Koyotito semetxoaren istorioaren bidez.

Eskorpioi baten hozkadak larri gaixotuko du umetxoa, gurasoek medikuenera eramango dute, baina sosik ez dutenez medikuak ez du umea ikusiko. Egoera era bat aldatuko da  Kinok perla distiratsu eta handi bat topatzen duenean.

Herrian inoiz ikusitako perlarik handiena eta ederrena izango da eta familiaren eta haien auzokideen ametsak elikatuko ditu. Baina ametsekin batera, inbidiak eta mesfidantzak ere harrotuko ditu “munduko perlak”, haien bizitzak bortizkeriaz josiz.

Izan ere, bortizkeria maila eta mota anitzez ari da Steinbeck liburu honetan. The Grapes of Wrath (1939) eta East of Eden (1952) liburuen idazleak estilo eta gai berberei heltzen die oraingoan ere. Hizkuntza sinplez, gai konplexuen inguruan aritzen da, hain zuzen ere, pobreziak eta aberastasunak sortzen duten bortizkeriaz, eta baita gizakien izaera moralaz eta sozialaz ere. Horrekin batera, genero ezberdintasunen inguruan ere hitz egiten du, esplizituki zein inplizituki, Juana eta Kino pertsonaia nagusien rolen eta Juanaren gogoeten bidez egiten du hori.

Idazleak, haren obraren zati esanguratsua munduko pobreen bizitzen inguruan hausnartzeko erabili zuen; botereak pobreziarekiko duen jarrera eta pobreziak sortutako bortizkeria azaleratu eta salatu zituen horien bidez.

The Pearl, 1947an argitaratu zen lehen aldiz.  Liburuaren euskarazko itzulpena 1988koa da. Ruper Ordorikak ekarri zuen euskarara eta Elkar argitaletxeak argitaratu zuen.

Steinbeckek Mexikon entzundako legenda batean inspiratu zen haren kontakizuna sortzeko. Horren arabera,  gizon gazte batek perla eder eta handi bat topatu zuen, perla saltzen saiatu zen, baina erosleek diru gutxi eskaintzen zioten eta itsasora bota zuen. Mutilaren “heroi” izaera azpimarratzen du istorio mexikarrak, Steinbeck-ek, ordea, pertsonaiei izaera gizatiarra eman nahi izan zien. Hala, gizatasunaren inguruko metafora  zorrotza ondu zuen.

Steinbecken obra nagusien artetik at geratu den arren, The Pearl idazle estatubatuarraren libururik ezagunetarikoa da eta badago horretarako arrazoirik. Horretan ere, kazetari eta idazleak, apaingarririk gabeko hizkuntzaren bidez, irakurlearen bihotzera heltzea lortzen baitu. Distira alde batera utzita, horren azpian ezkutatzen diren egi unibertsalez aritzen da.

Gauzarik distiratsuenak balioa galdu dezaketen antzera, azalean barrena eginez gero, disdirarik gabekoek balio ikaragarria izan dezakete. Horren erakusle dira Steinbecken liburu eta artikuluak eta, bereziki, hizketa gai dugun hau. Liburu laburra eta idazkera sinplekoa, garai eta geografia orotako gizakien kontzientziak astindu ditu.